’t Zand, 1944

Van april tot september 1944 waren ca. 300 gemengd-gehuwde joodse mannen tewerkgesteld in een kamp in het dorpje ’t Zand, in de kop van Noord-Holland. Gemengd-gehuwde joden waren vrijgesteld van deportatie, maar gemengd-gehuwde mannen werden wel in groten getale opgeroepen voor Arbeitseinsatz in Nederlandse werkkampen. In ’t Zand plaatsten zij versperringen op het strand en in de weilanden rond het dorp om de landing van geallieerde vliegtuigen te beletten (de zogenaamde Rommelasperges). Het leven in het kamp was zwaar, maar dragelijk. In het weekend kwamen vrouwen en kinderen op bezoek. De meeste mannen kwamen uit Amsterdam, met relatief veel musici onder hen, onder andere een aantal ontslagen leden van het Concertgebouworkest. Met een orkestje traden zij, met eigen instrumenten, op voor dorpsbewoners.

Fotograferen was toegestaan in het kamp. Deze foto komt uit het bezit van de man in de witte jas rechts, Salomon de Zwarte. Salomon werd in 1909 in Amsterdam geboren in een gezin met zeven kinderen. Hij huwde in 1932 met een niet-joodse vrouw, Frieda Coster, en kreeg twee kinderen. Hij was kelner van beroep en was in ’t Zand een van de koks. Van zijn grote familie overleefde alleen hij met zijn gezin en zijn jongste zusje de oorlog. Salomon emigreerde na de oorlog in 1951 naar Canada. Hij overleed in 1995 in Montreal.